Encyklopedia polskiego dubbingu
Advertisement


Harrison Ford (ur. 13 lipca 1942 roku w Chicago) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, producent filmowy.

Kariera[]

Urodził się 13 lipca 1942 r. w Chicago, jako syn Dorothy i Christophera Ford. Ojciec zajmował się reklamą, a matka była gospodynią domową. W 1945 r. urodził się jego młodszy brat Terence. Dziadkowie ze strony ojca, John Fitzgerald Ford i Florence Veronica Niehaus, byli irlandzkimi katolikami niemieckiego pochodzenia. Z kolei dziadkowie ze strony matki, Harry Nidelman i Anna Lifschutz, byli żydowskimi imigrantami z Mińska. Kiedy w jednym z wywiadów zapytany został o religię, odpowiedział żartem: „Demokrata”. Stwierdził też, że „jako osoba czuje się Irlandczykiem, ale jako aktor - Żydem”.

Dorastał na przedmieściach Chicago. Aktywnie działał w harcerstwie i osiągnął drugi najwyższy stopień. W 1960 r. ukończył Maine East High School w Park Ridge w stanie Illinois. Wcześniej jednak, gdy w szkole uruchomiono nową stację radiową został jej spikerem. Później uczęszczał do Ripon College w Wisconsin, gdzie był członkiem bractwa Sigma Nu.

W 1964 porzucił szkołę i wyjechał do Los Angeles, by złożyć podanie o pracę lektora w radiu. Nie otrzymał jej, ale pozostał w Kalifornii i podpisał kontrakt z wytwórnią Columbia Pictures, zgodnie z którym miał grać niewielkie role w filmach. Jego pierwszym występem była rola niewymienionego w napisach gońca hotelowego w filmie Spryciarz Ed. Następnie pojawił się w The Long Ride Home z George’em Hamiltonem i Glennem Fordem w rolach głównych.

Pierwszą mówioną rolę otrzymał w filmie Nie ma to jak we dwoje (1967), chociaż nadal nie był wymieniony w napisach. W końcu zagrał w westernie Czas zabijania, gdzie wymieniony został jako „Harrison J. Ford”, ale „J” nie oznaczało drugiego imienia. Dodano je, by uniknąć pomyłki z aktorem niemych filmów o tym samym imieniu, który zagrał w około 80 filmach w latach 1915–1932 i zmarł w 1957. Ford przyznał później, że nie wiedział o istnieniu tego aktora, dopóki nie zobaczył swojego imienia w alei sław. Wkrótce przestał dodawać literę „J” do imienia i zaczął pracę dla wytwórni Universal Studios, grając niewielkie role w wielu produkcjach telewizyjnych. Nie był jednak zadowolony z oferowanych mu ról, więc zajął się ciesielką (która do dziś stanowi jego hobby), by utrzymać żonę i dwójkę małych synów.

Na początku lat 70. poznał George’a Lucasa, który później obsadził go w swoim filmie Amerykańskie graffiti. Relacje z Lucasem znacząco wpłynęły na jego późniejszą karierę, choć na początku lat 70. nadal grywał niewielkie role u takich reżyserów jak Antonioni czy Coppola.

Nim nastąpił przełom w jego karierze nadal zajmował się stolarstwem, by utrzymać rodzinę. W 1975 r. George Lucas przekonał go do zagrania w Gwiezdnych wojnach i obsadził w jednej z głównych ról. Film odniósł na całym świecie ogromny sukces, stając się jednym z najbardziej kasowych filmów wszech czasów, a rola Hana Solo uczyniła z Forda supergwiazdę. Z powodzeniem wystąpił też w dalszych częściach futurystycznej epopei: Imperium kontratakuje (1980) i Powrót Jedi (1983). Chciał także, żeby Lucas w ostatniej części uśmiercił jego bohatera, lecz ten odmówił.

Jego status czołowego aktora umocnił się, kiedy w 1981 r. zagrał Indianę Jonesa w filmie Poszukiwacze zaginionej arki. Obraz był wspólną produkcją Stevena Spielberga i George’a Lucasa. Chociaż Spielberg od początku był zainteresowany obsadzeniem w tytułowej roli Forda, to Lucas miał wątpliwości. Ustąpił dopiero, gdy Tom Selleck odrzucił ich propozycję. Film odniósł wielki sukces, a rola Forda przeszła do historii kina. W związku z tym, trzy lata później powstał prequel Indiana Jones i Świątynia Zagłady, a w 1989 r. sequel Indiana Jones i ostatnia krucjata. Seria filmów o niezwykłym archeologu stała się fenomenem i zyskała miano kultowych. W 1992 r. Ford powrócił do roli Indiany Jonesa grając mały epizod w serialu Kroniki młodego Indiany Jonesa i czwartym filmie Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki z 2008 roku.

Między występami w kolejnych częściach Gwiezdnych wojen i Indiany Jonesa pojawił się w wielu innych filmach, takich jak: Komandosi z Nawarony (1978), Czas Apokalipsy (1979), Frisco Kid czy Hanover Street (oba z 1979). W 1982 roku Ford zagrał w kultowym dziś filmie Ridleya Scotta Łowca androidów. Później pojawił się w kilku dramatach sensacyjnych, m.in. Wybrzeże Moskitów (1986) i Frantic Romana Polańskiego. Znacząca zwłaszcza była rola w Świadku Petera Weira, za którą aktor otrzymał nominację do Oscara.

W dorobku artystycznym Forda znajdują się zarówno ambitne kreacje dramatyczne, jak też role amantów i twardych, silnych facetów. Lata dziewięćdziesiąte oznaczały dla niego głównie występy w thrillerach i filmach akcji, jak na przykład Ścigany, czy Czas patriotów.

Jego gwiazda nieco przygasła w ostatnich latach, na skutek występów w krytycznie przyjętych i komercyjnie nieudanych filmach. Wyjątek stanowił obraz Roberta Zemeckisa Co kryje prawda, który zarobił w USA 155 milionów dolarów, a na świecie 300 milionów.

W 2004 r. aktor odrzucił propozycję zagrania głównej roli w thrillerze Syriana. Przypadła ona George’owi Clooney’owi, który otrzymał za nią Oscara i Złoty Glob. Odrzucił też rolę w filmie Traffic, którą później przyjął Michael Douglas.

W 2008 r. ponownie wcielił się w rolę Indy’ego w przebojowym filmie Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki. Obraz zebrał mieszane recenzje, ale był drugim najlepiej zarabiającym filmem na świecie w 2008 r. Aktor ujawnił później, że chciałby zagrać w kolejnej części o ile jej produkcja nie potrwa kolejnych dwudziestu lat. W tym samym roku wystąpił jeszcze w Crossing Over i był narratorem filmu dokumentalnego o Dalajlamie. W 2015 roku po ponad 30 latach od premiery Powrotu Jedi Harrison Ford powrócił do roli Hana Solo w filmie Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy.
Źródło opisu: Wikipedia (treść udostępniona na licencji Creative Commons. Zobacz autorów artykułu).

Polski dubbing[]

Rok Tytuł Rola Polski głos
1977 Gwiezdne wojny: Część IV – Nowa nadzieja Han Solo Piotr Polak
1980 Gwiezdne wojny: Część V – Imperium kontratakuje Han Solo Piotr Polak
1983 Gwiezdne wojny: Część VI – Powrót Jedi Han Solo Piotr Polak
2013 Gra Endera Pułkownik Hyrum Graff Miłogost Reczek
2015 Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy Han Solo Marek Lewandowski
2019 Gwiezdne wojny: Skywalker – odrodzenie Marek Lewandowski
2020 Zew krwi John Thornton Marek Lewandowski
Gry komputerowe
2016 LEGO Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy Han Solo Marek Lewandowski

Zwiastuny i inne[]

  1. W drugim zwiastunie Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy aktor dubbingowany był przez Włodzimierza Pressa.
  2. W trzecim zwiastunie Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy aktor dubbingowany był przez Krzysztofa Stelmaszyka.

Linki zewnętrzne[]

Advertisement