Paul Bettany (ur. 27 maja 1971 r. w Harlesden) – angielski aktor filmowy.
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się w Harlesden rodzinie rzymskokatolickiej jako syn tancerza, aktora i wykładowcy teatralnego Thane'a Bettany'ego (ur. 28 maja 1929) i piosenkarki scenicznej, instruktorki i menadżerki teatralnej Anne (z domu Kettle). Wychowywał się z siostrą Sarą. Jego młodszy brat Matthew zmarł w wieku ośmiu lat, gdy Paul był 16-latkiem. Zadebiutował podczas studiów w londyńskiej szkole Drama Centre.
Kariera
Po występach w teatrze i telewizji oraz w mniej znanych filmach został zauważony przez reżysera Briana Helgelanda, który obsadził go w drugoplanowej roli w filmie Obłędny rycerz. Jego pierwszą główną rolą był ambitny, charyzmatyczny gangster, który systematycznie toruje sobie drogę na szczyty władzy w filmie niezależnym Gangster numer jeden (Gangster No. 1, 2000) z udziałem Malcolma McDowella, Davida Thewlisa i Saffron Burrows, który rozgrywa się w londyńskim półświatku w latach 70. Brytyjscy krytycy uznali go po tej kreacji za najlepszego młodego aktora sezonu, a sam film porównywali do słynnych Chłopców z ferajny Martina Scorsese i Człowieka z blizną Briana De Palmy.
Kolejnym szczeblem kariery był występ w hollywoodzkiej produkcji Obłędny rycerz (2001). Ron Howard zdecydował się powierzyć jemu drugoplanową rolę wyimaginowanej postaci chorego na schizofrenię naukowca (granego przez Russella Crowe’a) w swym Oscarowym hicie Piękny umysł (2001). U boku Russella Crowe’a można go było zobaczyć też w morskim filmie Petera Weira Pan i władca: Na krańcu świata (2003).
Otrzymał propozycję występu w prequelu Milczenia owiec - Czerwonym smoku, lecz jednak wybrał ofertę Larsa von Triera, który kręcił pierwszą część planowanej trylogii amerykańskiej - Dogville (2003) z Nicole Kidman. W komedii romantycznej Wimbledon (2004) z Kirsten Dunst wystąpił w roli tenisisty Petera Colta. Znalzał się w obsadzie wraz z Harrisonem Fordem w thrillerze Firewall (2006). W ekranizacji Rona Howarda Kod da Vinci (2006) przyjął rolę mrocznego mnicha Silasa.
W apokaliptycznym thrillerze Legion (2010) wcielił się w postać uzbrojonego wybawcy ludzkości - archanioła Michała. Kolejny film Ksiądz (2011) zrealizowany został na podstawie koreańskiego komiksu. Do roli byłego duchownego, który musi stoczyć walkę z bandą wampirów, Bettany schudł 18 kilogramów. Każdego dnia charakteryzatorzy przyozdabiali jego nos i czoło tatuażem w kształcie krzyża.
W filmach o przygodach Iron-Mana użyczał głosu systemowi Jarvis. Możliwość pokazania się poza studiem nagraniowym otrzymał w filmie Avengers: Czas Ultrona (2015), gdzie wcielił się w postać androida Vision, i Iron Man 3 (2013). W kostiumie Vision Bettany'ego wystąpił też w filmie Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016).
Życie prywatne
1 stycznia 2003 roku poślubił aktorkę Jennifer Connelly, którą poznał na planie filmu Piękny umysł. Mają syna Stellana (ur. 5 sierpnia 2003), imię zaczerpnięto od szwedzkiego aktora Stellana Skarsgårda, i córkę Agnes (ur. 2011). Jest ojczymem Kaia, syna z poprzedniego związku Jennifer Connelly.
Źródło opisu: Wikipedia (treść udostępniona na licencji Creative Commons. Zobacz autorów artykułu).
Polski dubbing
| Rok | Tytuł | Rola | Polski głos | Próbka |
|---|---|---|---|---|
| 2012 | Avengers | JARVIS | Grzegorz Kwiecień | |
| 2013 | Iron Man 3 | JARVIS | Grzegorz Kwiecień | |
| 2015 | Avengers: Czas Ultrona | Vision | Grzegorz Kwiecień | |
| 2016 | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | Vision | Grzegorz Kwiecień | |
| 2018 | Avengers: Wojna bez granic | Vision | Grzegorz Kwiecień | |
| 2018 | Han Solo: Gwiezdne wojny – Historie | Dryden Vos | Grzegorz Kwiecień |
Linki zewnętrzne
- Paul Bettany w polskiej Wikipedii
- Paul Bettany w bazie Filmwebu
- Paul Bettany w Internet Movie Database (IMDb)